🔑 1. Nhận Biết
Điều đầu tiên là trở nên nhận biết. Hãy nhận biết các quá trình tinh thần của bạn, cách thức hoạt động của tâm trí bạn. Khoảnh khắc bạn nhận biết được sự vận hành của tâm trí mình, bạn không còn là tâm trí nữa. Chính nhận biết này có nghĩa là bạn ở bên ngoài: xa cách, là nhân chứng. Bạn càng nhận biết nhiều hơn, bạn càng có khả năng nhìn thấy khoảng hở giữa trải nghiệm và các lời. Những khoảng trống luôn có đó, nhưng bạn không nhận biết nên chúng chưa bao giờ được nhìn thấy.
🔑 2. Quan sát Khoảng hở
Giữa hai từ là luôn có một khoảng hở, dù rất tinh tế, dù rất nhỏ. Bằng không hai từ không thể vẫn còn là hai; chúng sẽ trở thành một. Giữa hai nốt nhạc luôn có một khoảng trống, một khoảng lặng. Hai từ hay hai nốt nhạc không thể là hai trừ khi có khoảng dừng giữa chúng. Sự im lặng luôn có đó nhưng người ta phải thực sự nhận biết, thực sự lưu tâm, để cảm nhận được nó.
🔑 3. Làm chậm Tâm trí
Bạn càng trở nên nhận biết nhiều hơn, tâm trí càng trở nên chậm hơn. Nó là luôn có liên quan đến nhau. Bạn càng ít nhận biết, thì tâm trí càng nhanh hơn; bạn càng nhiều nhận biết thì quá trình của tâm trí càng chậm hơn. Khi bạn nhiều hơn nhận biết về tâm trí, tâm trí CHẬM LẠI và khoảng hở giữa các ý nghĩ ngày càng mở rộng. Sau đó bạn có thể nhìn thấy chúng.
Nó giống như một bộ phim. Khi máy chiếu chạy ở chế độ chuyển động chậm, bạn sẽ thấy những khoảng trống. Nếu tôi giơ tay lên, nó phải được chụp lại trong hàng nghìn phần. Mỗi phần sẽ là một bức ảnh duy nhất. Nếu hàng nghìn bức ảnh đơn lẻ này lướt qua trước mắt bạn nhanh đến mức bạn không thể nhìn thấy những khoảng trống, thì bạn sẽ thấy bàn tay giơ lên như một quá trình. Nhưng trong chuyển động chậm, có thể nhìn thấy những khoảng trống.
Tâm trí giống như một bộ phim – KHOẢNG TRỐNG LUÔN CÓ ĐÓ. Bạn càng chú tâm đến tâm trí mình, thì bạn sẽ càng nhìn thấy chúng nhiều hơn. Nó giống như một bức tranh cử chỉ: một bức tranh chứa đồng thời hai hình ảnh riêng biệt. Một hình ảnh có thể được nhìn thấy hoặc hình ảnh kia có thể được nhìn thấy, nhưng bạn không thể nhìn thấy cả hai cùng một lúc. Đó có thể là hình ảnh một bà già, đồng thời là hình ảnh một cô gái trẻ. Nhưng nếu bạn tập trung vào cái này, bạn sẽ không thấy cái kia; và khi bạn tập trung vào cái khác, cái đầu tiên sẽ bị mất. Ngay cả khi bạn biết rõ rằng bạn đã nhìn thấy cả hai hình ảnh, bạn cũng không thể nhìn thấy chúng cùng một lúc.
Điều tương tự cũng xảy ra với tâm trí. Nếu bạn nhìn thấy các từ – bạn không thể nhìn thấy các khoảng trống, và nếu bạn nhìn thấy các khoảng trống – bạn không thể nhìn thấy các từ. Mỗi từ được theo sau bởi một khoảng trống và mỗi khoảng trống được theo sau bởi một từ, nhưng bạn không thể thấy cả hai cùng một lúc. Nếu bạn hội tụ vào những khoảng trống, các từ hay các lời sẽ biến mất và bạn sẽ rơi vào trong THIỀN.
Một tâm thức mà chỉ hội tụ vào các lời là không trong thiền định. Và một tâm thức mà chỉ hội tụ vào các khoảng trống là trong thiền định. Bất kì khi nào bạn trở nên nhận biết về khoảng trống, các từ sẽ biến mất. Nếu bạn quan sát chăm chú, bạn sẽ không tìm thấy các từ; bạn sẽ chỉ tìm thấy một khoảng không.
Bạn có thể cảm nhận được sự khác biệt giữa hai từ, nhưng bạn không thể cảm nhận được sự khác biệt giữa hai khoảng trống. Các từ luôn ở số nhiều, và khoảng trống là luôn duy nhất: KHOẢNG KHÔNG. Chúng hoà vào và trở thành một. THIỀN là hội tụ vào KHOẢNG KHÔNG. Sau đó, toàn bộ động thái đã thay đổi.
🔑 4. Thay đổi Động thái
Một điều nữa cần được hiểu. Nếu bạn đang nhìn vào bức tranh cử chỉ, và sự tập trung của bạn là hội tụ vào bà già, bạn sẽ không thể nhìn thấy hình ảnh khác. Nhưng nếu bạn tiếp tục tập trung vào bà già – nếu bạn liên tục hội tụ vào bà ấy, nếu bạn trở nên hoàn toàn chăm chú tới bà ấy – một khoảnh khắc sẽ tới khi việc hội tụ thay đổi và đột nhiên bà già biến mất và một hình ảnh khác là ở đó.
Lý do tại sao điều này xảy ra? Nó xảy ra vì tâm trí không thể tập trung liên tục trong thời gian dài. Nó phải thay đổi nếu không nó sẽ đi ngủ. Đây là hai khả năng duy nhất. Nếu bạn cứ tập trung vào một thứ, tâm trí sẽ rơi vào giấc ngủ. Nó không thể vẫn cố định được; nó là một quá trình sống. Nếu bạn để nó trở nên buồn chán, nó sẽ rơi vào chế độ ngủ để thoát khỏi sự ngưng đọng trong việc tập trung của bạn. Thế thì nó có thể tiếp tục sống trong mơ. Đây là kiểu thiền do Maharishi Mahesh Yogi hướng dẫn (Thiền siêu việt TM). Nó mang đến yên bình, sảng khoái. Nó có thể giúp ích cho sức khỏe thể chất và cân bằng tinh thần của bạn, NHƯNG NÓ KHÔNG PHẢI LÀ THIỀN. Cùng điều này có thể được thực hiện bởi phương pháp tự thôi miên.
Do đó, bạn phải thay đổi động thái từ tập trung vào các từ, sang hội tụ vào các khoảng hở. Đây là THIỀN.
🌿Dịch từ sách Osho